HANDE ATILGAN Ankara – Raporda, “Ülkemizde az hastaların kullanması gereken yetim ilaçlarda dışa bağımlılık kelam mevzusudur. Türkiye’de mevcut durumda, az hastalıkların tedavisinde kullanılan yetim ilaçlarla ilgili olarak resmi bir mevzuat yahut yol bulunmaması bu hususta kıymetli bir eksikliktir. Sektörel sağlanacak yararın yetersiz olduğunun düşünülmesi, siyaset belirleyicilerin hususun üzerine gereğince eğilmemesi ve düzenleyici makamların regülasyonları nedeniyle uzun bir mühlet ilaç firmaları bu hastalıkların tedavisine yönelik yatırımları ihmal etmiştir” denildi.

Araştırmaları etkiliyor

Bakanlık yetkililerinin SMA örneğinde, “geri ödeme kararını destekleyecek veri” olmadığı istikametindeki açıklamalarına rağmen, raporda geri ödeme kararının klinik araştırmaları da olumlu etkilediği belirtildi. Çalışmada, “Nadir hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların geri ödeme sistemlerine dahil edilmemesi ilaç firmalarının bu alandaki yatırımlarını negatif tarafta etkilemektedir” tespiti yer aldı.

Uzmanlar ne diyor?

Alandaki 2 bin 378 araştırmanın tarandığı ve 547’sinin ayrıntılıca incelendiği rapor taslağına nazaran, geri ödeme kararlarının verilmesinde dikkate alınacak kriterlerin sorulduğu uzmanlar çoğunlukla ortaklaşsa da, şu başlıklarda uyuşmazlık olduğu görüldü: “Teknolojinin öteki hastalar, akrabalar, ticari kuruluşlar, toplum vb. yararları-zararları nedir, zımnî yahut istenmeyen sonuçları var mıdır? Teknolojinin uygulanması yahut kullanılması hastanın ahlaki, dini yahut kültürel bütünlüğünü tesirler mi, hastanın mahremiyetini işgal eder mi? Teknoloji nasıl kabul edilir? Teknolojiyi kullanırken halk ve etraf etkileniyor mu? Maksat küme dışındaki hastalara ve genel halka teknoloji hakkında hangi bilgiler sağlanmalı?”